Trouw - Schaken
Terug naar de Index Apeldoornse Schaakweek 1999
Mark Dvoretsky: Hoe verbeter ik mijn spel
Bron: Trouw d.d. 8 mei 1999
Auteur: Herman Grooten
 |
| Herman Grooten IM |
|
|
De Stichting Bevorderen Schaken Apeldoorn organiseert in samenwerking met de KNSB van 12 t/m 17 juli een speciale schaakweek. Twee Nederlandse jeugdteams zullen het in deze week opnemen tegen sterke jeugdselecties uit Duitsland en Israël.
Organisator Karel van Delft is er tevens in geslaagd om de beroemde schaaktrainers Mark Dvoretsky en zijn voormalige pupil Artur Yusupov naar Apeldoorn te halen om parallel aan deze interland de 24 geïnviteerde jeugdspelers te gaan trainen. De schaakweek, die mede mogelijk gemaakt wordt door sponsor Connection1 zal worden afgesloten met een massasimultaan tegen basisscholen in Apeldoorn. (Het programma is echter inmiddels gewijzigd! - red.)
Schaaktrainer Mark Dvoretsky heeft zich dit jaar al vaker laten zien in Nederland. Hij heeft de naam de beste schaaktrainer van de wereld te zijn. Deze reputatie dankt hij aan het feit dat hij een aantal topspelers heeft opgeleid, onder wie de jeugdwereldkampioenen Artur Yusupov en Sergei Dolmatov. De boeken die hij sinds de val van het IJzeren Gordan in het Westen gepubliceerd heeft, zijn als warme broodjes over de toonbank gegaan.
In een van deze boeken 'Training for the Tournament Player' bespreekt hij hoe een speler zijn eigen spel kan verbeteren. 'Het is allereerst zeer belangrijk', aldus Dvoretsky, 'om je spel schaaktechnisch te vervolmaken. Daarnaast is het van belang om op het psychologische vlak, vorderingen te boekn, wil een speler de top kunnen halen.' Dvoretsky schrijft hierover:'Schaken wordt gespeeld door de mens en die denkt, hij zoekt en hij vecht. Soms maakt hij fouten waarbij het van belang is de oorzaak van deze fouten op te sporen. Niet alleen de schaaktechnische oorzaak maar ook is het van belang om de psychologische reden voor een bepaald feilen te traceren. Vandaar dat ik mijn pupillen de suggestie aan de hand heb gedaan om bij elke stelling waarin ze de fout ingaan een diagram te maken waaronder ze dan moeten opschrijven wat ze precies fout hebben gedaann en hoe ze nagedacht hebben tijdens de partij. Juist aan de hand van deze methode, komen we erachter wat er precies aan de hand is in het denkproces van de speler.' Aan de hand van het volgende voorbeeld probeert Dvoretsky zijn methode te illustreren. Het ging hier om Dolmatov, een positionele speler die vertrouwt op zijn strategisch inzicht. 'Dolmatov vertrouwt zelfs zozeer op zijn gepolijste techniek dat hij het tactische element in de partij soms volledig aan zich voorbij laat gaan', schrijft Dvoretsky. 'Het gevolg kan zijn dat hij bepaalde zetten niet durft te spelen omdat hij bang is op tactische wijze ergens verrast te worden.'
 |
| Diagram 1 |
|
|
Kchakpur - Dolmatov, Graz 1978.
1. e4 c5 2. Pf3 e6 3. c3 d5 4. exd5 Dxd5 5. d4 Pf6 6. Ld3 Le7 7. 0-0 0-0 8. De2 cxd4 9. cxd4 Pc6 10. Td1 Pb4 11. Pc3 Dd6 12. Lb1
zie Diagram 1
12. ... Ld7?!
Hier besloot Dolmatov tot deze normale ontwikkelingszet, maar men kan zich afvragen of 12. .... b6 niet beter is. Hoort de loper tenslotte niet op de lange diagonaal thuis? Dolmatov had opgeschreven dat hij dan bang was voor 13. Pe4 en nu kan 13. .... Pxe4? uiteraard niet wegens 14. Dxe4 en wit wint. Maar Dolmatov had ook gezien dat hij op 13. Pe4 verder kan gaan met 13. ... La6! en nu faalt 14. Pxd6 op 14. ... Lxe2. De voortzetting 14. Dxa6 Pxa6 15. Pxd6 Lxd6 16. Lg5 Pd5 17. Ld3 Pab4 18. Lb5 Tfc8 levert zwart een voordelig eindspel op. Dvoretsky's verklaring voor deze fout is als volgt: 'Omdat Dolmatov zijn spel heeft afgestemd op het strategische element, is zijn zelfvertrouwen voor wat betreft het tactische aangetast en 'ziet hij dus spoken', zoals dat in vakkringen heet.'
Uit dezelfde partij lichtte Dvoretsky nogmaals hetzelfde aspect.
zie Diagram 2
 |
| Diagram 2 |
|
|
Zwart speelt in deze stelling het luie
25. ... Db5?
Dolmatov: 'Opnieuw zag ik de sterkste voortzetting, te weten 25. ... Pe4! 26. De3 Dxb2 27. Lxe6 Dxf2+ 28. Dxf2 Pxf2 waarna zwart een pion voorkomt. Ik rekende deze variant goed door maar aan het eind maakte ik een telfout: ik had niet in de gaten dat zwart aan het eind een pion voor zou staan!'
Dvoretsky: 'Opnieuw speelt zijn gebrek aan tactische vaardigheid hem parten. Als een speler eenmaal zijn zinnen heeft gezet op een rustige partij, zonder tactische verwikkelingen, heeft hij niet de bereidheid om bepaalde varianten goed door te rekenen en aan het eind van een juist oordeel te voorzien. Aan de trainer de taak om dit te veranderen en in gunstige zin om te buigen.'[]